Jarðskjálft­ar

Náttúruvá á Suðurnesjum

Almannavarnir hafa lýst yfir óvissuástandi á Suðurnesjunum vegna jarðhræringa og mögulegs eldgoss. Svartasta sviðsmyndin er að heitt og kalt vatn verði ekki til staðar en við þær aðstæður stendur dreifikerfi rafmagns ekki undir því álagi að hita húsnæði svæðisins upp með hættu á að frjósi í lögnum. HS Veitur hafa útbúið upplýsingar fyrir íbúa á Suðurnesjunum ef svartasta sviðsmyndin verður að veruleika sem mikilvægt er að kynna sér.

For­varn­ir á heim­il­inu

Jarðskjálft­ar senda sjaldn­ast boð á und­an sér. For­varn­ir á heim­il­um eru því mik­il­væg­ar þar sem með þeim má minnka lík­ur á slys­um og tjón­um.

• Festa skápa og hillur við veggi og/eða gólf.
• Hafa þunga hluti, t.d. styttur, ekki ofarlega í hillu.
• Festa sjónvörp við borð eða veggi.
• Hafa rúm ekki undir gluggum.
• Setja ör­ygg­is­filmu á gluggarúður þar sem hætta er á að gler fari yfir fólk.
• Festa myndir og ljósakrónur í lokaðar lykkjur.
• Kynna sér hvar vatnsinntak hússins er og hvernig á að skrúfa fyrir.
• Setja öryggislæsingar á skápa til að varna því að brothættir hlutir detti út úr þeim.
• Hafa viðlagabúnað eins og sjúkragögn, útvarp með rafhlöðum, vasaljós, teppi, vasahníf, upplýsingar um neyðarnúmerið 112 og aukalykla að bíl, sumarbústað eða öðrum stað sem fjölskyldan hefur aðgang að tiltækan.
• Kynn sér hvar næsta fjöldahjálparstöð er.

Viðbrögð við jarðskjálfta

• Þegar jarðskjálfti verður er mikilvægt að hver og einn verji sig fyrir slysum. Einkunnarorð þar eru að krjúpa, skýla og halda. Gott getur verið að fara í horn á herbergi eða undir borð eða annað sem veitir skjól. Ekki er mælt með því að hlaupa út, sérstaklega ef um einhverja vegalengd þarf að fara, þar sem erfitt er að fóta sig þegar allt er á hreyfingu.
• Eftir jarðskjálftann verjið fætur með því að fara í skó ef ert innandyra.
• Ef verið er í fjalllendi er mikilvægt að gæta að mögulegu grjóthruni.
• Ef verið er utandyra er gott að halda sig fjarri háum byggingum.
• Ef raflínur hafa slitnað er mikilvægt að snerta þær ekki.
• Ef verið er í bíl er gott að stöðva bílinn, hafa beltið spennt og bíða inni í honum meðan skjálftinn er. Þegar farið er af stað aftur er gott að hafa í huga að umferðarmannvirki geta hafa skemmst í skjálftanum.
• Ef vatnslagnir hafa gefið sig skrúfið fyrir vatnsinntakið.
• Ef gaseldavél er á heimilinu skrúfið fyrir gaskútinn þar sem möguleiki er á að samskeyti hafi farið í sundur.
• Kíkja á netið og kveikja á útvarpi til að athuga hvort upplýsingar og tilkynningar komi þar fram.
• Ef lekur úr lögnum skrúfið fyrir vatnsinntakið.
• Ef íbúar meta hús óíbúðarhæft skal fara út í rólegheitum, taka með sér það nauðsynlegasta og fara í næstu fjöldahjálparstöð.
• Alltaf er hætta á að símkerfi laskist og að álag á þau verið mjög mikið. Notið því síma eingöngu í neyð fyrst á eftir.
• Ef slys verður á fólki hringið í 112.
• Hafa í huga að mögulega geta eftirskjálftar orðið.

Hvaða trygg­ing­ar taka á jarðskjálft­um?
Bruna­trygg­ing hús­eigna er skyldu­trygg­ing. Allt sem er bruna­tryggt er sjálf­krafa viðlaga­tryggt hjá Nátt­úru­ham­fara­trygg­ingu Íslands sem þýðir að það er tryggt fyr­ir tjóni af völd­um eld­gosa, jarðskjálfta, skriðufalla, snjóflóða og vatns­flóða. Ekki er skylt sam­kvæmt lög­um að tryggja inn­bú eða annað lausa­fé. Þó svo sé er mikilvægt að tryggja það og þarf hver og einn að meta sitt inn­bú og lausa­muni og tryggja það í sam­ræmi við and­virði þess. Mjög al­gengt er að and­virði inn­bús sé van­metið þegar trygg­ing­ar eru tekn­ar.