Jarðskjálftar
Jarðskjálftar verða þegar jarðskorpan brotnar eða hrekkur til. Við höggið sem myndast breiðast jarðskjálftabylgjur út frá brotafletinum. Á vef Veðurstofu Íslands má sjá upplýsingar um jarðskjálfta sem verða á landinu. Flestir jarðskjálftar hérlendis eru það litlir að enginn verður var við þá nema skjálftamælar og því er áhugavert að sjá tíðni þeirra á korti Veðurstofunnar sem er uppfært á 5 mínútna fresti.

Náttúruvá á Suðurnesjum
Almannavarnir hafa lýst yfir óvissuástandi á Suðurnesjunum vegna jarðhræringa og mögulegs eldgoss. Svartasta sviðsmyndin er að heitt og kalt vatn verði ekki til staðar en við þær aðstæður stendur dreifikerfi rafmagns ekki undir því álagi að hita húsnæði svæðisins upp með hættu á að frjósi í lögnum. HS Veitur hafa útbúið upplýsingar fyrir íbúa á Suðurnesjunum ef svartasta sviðsmyndin verður að veruleika sem mikilvægt er að kynna sér.
Forvarnir á heimilinu
Jarðskjálftar senda sjaldnast boð á undan sér. Forvarnir á heimilum eru því mikilvægar þar sem með þeim má minnka líkur á slysum og tjónum.
- Festa skápa og hillur við veggi og/eða gólf.
- Hafa þunga hluti, t.d. styttur, ekki ofarlega í hillu.
- Festa sjónvörp við borð eða veggi.
- Hafa rúm ekki undir gluggum.
- Setja öryggisfilmu á gluggarúður þar sem hætta er á að gler fari yfir fólk.
- Festa myndir og ljósakrónur í lokaðar lykkjur.
- Kynna sér hvar vatnsinntak hússins er og hvernig á að skrúfa fyrir.
- Setja öryggislæsingar á skápa til að varna því að brothættir hlutir detti út úr þeim.
- Hafa viðlagabúnað eins og sjúkragögn, útvarp með rafhlöðum, vasaljós, teppi, vasahníf, upplýsingar um neyðarnúmerið 112 og aukalykla að bíl, sumarbústað eða öðrum stað sem fjölskyldan hefur aðgang að tiltækan.
- Kynn sér hvar næsta fjöldahjálparstöð er.
Viðbrögð við jarðskjálfta
- Þegar jarðskjálfti verður er mikilvægt að hver og einn verji sig fyrir slysum. Einkunnarorð þar eru að krjúpa, skýla og halda. Gott getur verið að fara í horn á herbergi eða undir borð eða annað sem veitir skjól. Ekki er mælt með því að hlaupa út, sérstaklega ef um einhverja vegalengd þarf að fara, þar sem erfitt er að fóta sig þegar allt er á hreyfingu.
- Eftir jarðskjálftann verjið fætur með því að fara í skó ef ert innandyra.
- Ef verið er í fjalllendi er mikilvægt að gæta að mögulegu grjóthruni.
- Ef verið er utandyra er gott að halda sig fjarri háum byggingum.
- Ef raflínur hafa slitnað er mikilvægt að snerta þær ekki.
- Ef verið er í bíl er gott að stöðva bílinn, hafa beltið spennt og bíða inni í honum meðan skjálftinn er. Þegar farið er af stað aftur er gott að hafa í huga að umferðarmannvirki geta hafa skemmst í skjálftanum.
- Ef vatnslagnir hafa gefið sig skrúfið fyrir vatnsinntakið.
- Ef gaseldavél er á heimilinu skrúfið fyrir gaskútinn þar sem möguleiki er á að samskeyti hafi farið í sundur.
- Kíkja á netið og kveikja á útvarpi til að athuga hvort upplýsingar og tilkynningar komi þar fram.
- Ef lekur úr lögnum skrúfið fyrir vatnsinntakið.
- Ef íbúar meta hús óíbúðarhæft skal fara út í rólegheitum, taka með sér það nauðsynlegasta og fara í næstu fjöldahjálparstöð.
- Alltaf er hætta á að símkerfi laskist og að álag á þau verið mjög mikið. Notið því síma eingöngu í neyð fyrst á eftir.
- Ef slys verður á fólki hringið í 112.
- Hafa í huga að mögulega geta eftirskjálftar orðið.
Hvaða tryggingar taka á jarðskjálftum?
Brunatrygging húseigna er skyldutrygging. Allt sem er brunatryggt er sjálfkrafa viðlagatryggt hjá Náttúruhamfaratryggingu Íslands sem þýðir að það er tryggt fyrir tjóni af völdum eldgosa, jarðskjálfta, skriðufalla, snjóflóða og vatnsflóða. Ekki er skylt samkvæmt lögum að tryggja innbú eða annað lausafé. Þó svo sé er mikilvægt að tryggja það og þarf hver og einn að meta sitt innbú og lausamuni og tryggja það í samræmi við andvirði þess. Mjög algengt er að andvirði innbús sé vanmetið þegar tryggingar eru teknar.