Öruggur bíll

Dekkin verða að vera góð

Góð dekk gefa bílnum meiri stöðug­leika og eru einn af mik­il­væg­ustu ör­ygg­isþátt­um hans. Mismunandi reglur gilda um dekk eftir árstíðum. Á sumrin á mynstur dekkjanna að vera a.m.k. 1,6 mm að dýpt en að lágmarki 3 mm á vet­urna þ.e. frá 1. nóvember til 14. apríl. Þessi dýpt verður að vera til staðar í öllu mynstrinu en ekki bara hluta þess. Eins eiga dekk ekki að vera mis­eydd og verða öll fjögur að vera sömu gerðar ef þyngd bíls er 3.500 kg eða minna.

Loftþrýst­ing­ur þarf að vera réttur

Dekk­in eru eini snerti­flöt­ur bíls­ins við veg­inn. Loftþrýst­ing­ur dekkja þarf að vera rétt­ur til að þau virki sem best. Upp­lýs­ing­ar um hann er yf­ir­leitt hægt að finna í hurðarfalsi bíl­stjóra­meg­in eða í hand­bók. Rétt­ur loftþrýst­ing­ur í dekkj­um minnkar líka eldsneytis­eyðslu bíls­ins.

Vetr­arfærð er hættuleg á sumardekkjum

Þegar hita­stig fer und­ir 7°C þá harðna sum­ar­hjól­b­arðar, verða eins og plast og geta virkað eins og skaut­ar. Rétt­ir hjól­b­arðar eftir árstíð eru því gríðarlegt öryggisatriði. Hver og einn verður að velja hjólbarða eftir þeim aðstæðum sem bíll­inn er notaður við: Gróf­korna­dekk, loft­bólu­dekk, negld dekk eða jafnvel heils­árs­dekk. Neglda hjól­b­arða og keðjur má hins vegar ekki nota á tíma­bil­inu 15. apríl til og með 31. októ­ber, nema þess sé þörf vegna sérstakra akst­ursaðstæðna. Sekt við því er 20.000 kr. á dekk.

Sérðu örugglega hvert þú ert að fara?

Mik­il­vægt er að bíl­rúður séu ávallt hrein­ar, rúðublöð heil og næg­ur rúðuvökvi til staðar. Það segir sig sjálft að það dregur úr um­ferðarör­yggi ef ekki sést vel út um rúður bíls­ins. Al­gengt er að bíl­stjór­ar blind­ist af sól­inni, sér­stak­lega þegar hún er lágt á lofti og rúður skít­ug­ar. Á vet­urna tekur fólk stundum áhættuna og skafar ekki rúðurn­ar á bíln­um nægj­an­lega vel. Það býður hætt­unni heim fyrir sjálfan ökumanninn og aðra í umferðinni.

Rúðan verður að vera heil og óskemmd

Sprungur í rúðu geta truflað ökumann en slíkar skemmdir verða til dæmis ef steinn kastast í rúðuna. Ef slík skemmd verður í sjónlínu ökumanns þarf að skipta um rúðuna en ef hún myndast annars staðar í rúðunni er hægt að gera við hana svo lengi sem hún er ekki stærri en 100 kr. peningur. Þá er hægt að setja þar til gerðan límmiða yfir skemmd­ina og láta gera við rúðuna og sleppa þannig við þann kostnað sem fylg­ir því að skipta al­veg um rúðu. Hægt er að nálg­ast límmiðann á öll­um skrif­stof­um VÍS eða fá hann send­an heim.

Ljósin

Kveikt verður að vera á dagljósabúnaði allan ársins hring, bæði að framan og aftan. Ef stilling dagljósabúnaðar er þannig að slökkt er á afturljósum þegar bjart er þarf að hafa ökuljósin kveikt á daginn. Á veturna þarf að gæta þess að hreinsa snjó af öllum ljósum. Nánari upplýsingar um ljósabúnað má sjá í fræðslumynd Samgöngustofu.

Höfuðpúði

Rétt stilltur höfuðpúði getur komið í veg fyrir háls- og bakáverka, sérstaklega við aftanákeyrslu. Púðinn er rétt stilltur þegar hvirfill höfuðs nemur við efri brún höfuðpúðans og bil á milli púða og höfuðs er ekki meira en tveir til þrír sentimetrar.

Far­ang­ur getur kastast til og valdið meira tjóni

Við árekst­ur á 50 km hraða get­ur þyngd hlut­ar tutt­ugu og fimm­fald­ast vegna þeirra krafta sem áreksturinn leysir úr læðingi. Taska sem er 10 kg að þyngd get­ur orðið 250 kg þegar hún kast­ast til við árekst­ur á þeim hraða. Þess vegna er svo mikilvægt að ganga þannig frá far­angri í bíl að hann kast­ist ekki til ef eitthvað kemur upp á.

Dýr þurfa að vera jafn örugg og mannfólkið

Við viljum að bestu vinirnir séu jafn öruggir og við sjálf. Bíl­belti fyr­ir hunda fást í nokkr­um stærðum. Eins er hægt að vera með búr dýr­anna í bíln­um og búrið þá fest niður með ör­ygg­is­belti búrs­ins eða á ann­an hátt. Síðan er hægt að vera með ör­ygg­is­net eða grind á milli aft­ur­sæt­is bíls­ins og far­ang­urs­rým­is. Þess­ar vör­ur er m.a. að finna í búðum sem selja búnað fyr­ir gælu­dýr.

Eft­ir­vagn­ar kalla á sérstaka aðgát

Eftirvagnar eru kærkomin viðbót á ferðalögum en geta valdið alvarlegum slysum ef ekki er rétt með þá farið. Í skráningarskírteini bílsins er að finna upplýsingar um hversu þungan eftirvagn bíllinn má draga. Ekki má draga þyngri eft­ir­vagn en þar er til­tekið. Gæta þarf þess að talan á við heildarþyngd, með farangri þannig að ekki má hlaða hverju sem er í vagninn. Ef settur er búnaður í eftirvagninn þarf að gæta þess að setja hann í miðjuna en ekki allan fremst eða aftast. Það hefur áhrif á stöðugleika sér í lagi þegar ekið er niður brekkur. Ef vagninn byrg­ir bak­sýn ökumanns þarf að setja auka hliðarspegla á bíl­inn.

Öryggisvír mikilvægur

Ef hemla þarf snögglega getur bremsulaus eftirvagn valdið stórtjóni. Þeir vagnar sem eru 750 kg eða meira eiga að hafa eigin hemlabúnað. Ökumaður á bíl með ABS heml­um sem dregur ­vagn sem er ekki með þannig hemla, þarf að gæta þess að við nauðhemlun get­ur eft­ir­vagn­inn jafn­vel lagst fram með bíln­um með tilheyrandi slysahættu. Mikilvægt er að tengja öryggisvír vagns við bílinn og það hefur sýnt sig að það borgar sig að festa hann í þar til gert auga en ekki einungis utan um krókinn þar sem dæmi eru um að krókur hefur dottið aftan úr bílum.

Inn­brot

Alltaf er eitthvað um innbrot í bíla. Til að forðast þau þarf augljóslega að læsa bílnum en einnig er skynsamlegt að skilja aldrei eft­ir verðmæta hluti í hon­um. Hlut­ir eins og leiðsögu­tæki, sími, sólgler­augu og tösk­ur freista þjófa. Loks má nefna að ef stolið er úr ólæstum eða opnum bíl er lítil sem engin von til þess að fá tjónið bætt.