Á hjóli
Alltaf er gott og heilbrigt að skilja bílinn eftir og fara um gangandi eða nýta sér t.d. reiðhjól, hlaupahjól, bretti eða hvað annað sem í boði er.
Hjólreiðar
Reiðhjól er góður og heilbrigður ferðamáti. Öruggast er að hjólreiðamenn noti stíga þar sem þeir eru til staðar en alvarlegustu hjólreiðaslysin verða þar sem vélknúin ökutæki koma til sögunnar.
Hjálmur
Samkvæmt erlendri slysatölfræði eru 75% banaslysa hjá hjólreiðafólki vegna höfuðáverka. Hjálmur er því mikilvægur hjólreiðafólki, sama á hvaða aldri þeir eru. Reiðhjólahjálmur veitir vörn og dregur úr líkum á alvarlegum höfuðáverkum við slys. Rannsóknir sýna að hjálmur minnkar líkur á höfuðáverkum um 69%. Ef skoðaðir eru alvarlegir höfuðáverkar, þá er talið að hjálmur geti komið í veg fyrir 79% þeirra. Til að hjálmur veiti fulla vörn þarf hann að vera heill, af réttri stærð og sitja rétt á höfði viðkomandi. Eyrað sé í miðju V forminu og einn til tveir fingur komist undir hökubandið. Ef hjálmur er brotinn eða laskaður af einhverjum hluta skal skipta honum út fyrir nýjan og heilan hjálm.
Hjólið má ekki klikka
Meirihluti þeirra sem fara um á hjóli nota þau aðallega þegar færð er góð en ekki í snjó og hálku. Þeir sem hjóla allan ársins hring fer hinsvegar fjölgandi og eru góð vetrardekk nauðsynleg við þær aðstæður. Huga þarf að ástandi hjólsins eins og annarra farartækja og má þar nefna bremsur, keðjuhlíf, gíra og dekk. Eins skiptir gerð hjóls máli allt eftir því hvernig hjólreiðar á að stunda.
Hjólað um fjöll og firnindi
Það eru margir búnir að átta sig á því hvað mikið frelsi felst í því að nota hjól sem ferðamáta. Hægt að fara t.d. um hálendið og upp á fjöll svo fremri sem stígar eða troðningar eru til staðar en aldrei má hjóla á ósnortnu landi og skilja eftir sig för. Innanbæjar eru stígar málið þar sem þeir eru en ef hjólað er á götunni er gríðarlega mikilvægt að huga vel að sýnileika sínum og halda sig hægra megin á götunni.
Sýnileiki hjólreiðamanna
Mikilvægt er að hjólreiðamenn velji fatnað sem er áberandi í umferðinni eða noti vesti í skærum lit til að tryggja að þeir séu sýnilegir í umferðinni. Hjólið sjálft á síðan að hafa gul glitaugu á dekkjum, hvítt glitauga að framan og rautt að aftan. Þegar farið er að skyggja þarf síðan að bæta við ljósum, bæði að framan og aftan.
Hjólabretti
Nokkrar tegundir eru til af hjólabrettum og dekkjum sem eru undir þeim. Allt eftir því til hvers á að nota þau eins og reil, funbox, ramp, Freestyle eða hraða. Mikilvægt er að velja bretti sem hæfir því sem nota á það í og þeim sem á að nota það m.t.t. aldurs, þroska og getu.
Nokkur öryggisatriði:
- Nota hjálm og stilla hann rétt.
- Nota hlífar á hné, úlnlið og olnboga.
- Fara reglulega yfir dekk og legur og þrífa. Skipa út ef orðið er lélegt eða miseytt.
- Skipta út sandpappírsplötu ef er orðin slitin.
- Nota stama skó.
- Vera á svæðum fjarri akandi umferð.
- Læra að detta. Beygja sig niður og rúlla frekar en að bera hendur fyrir sig.
Hlaupahjól án rafmagns
Börn byrja oft snemma að nota hlaupahjól. Þá komast þau hraðar yfir og verða ekki eins fljótt þreytt. Af og til verða slys þar sem börn fá högg á kvið eða andlit þar sem þau detta á handfangið. Mikilvægt er því að huga að öryggisatriðum.
Nokkur öryggisatriði :
- Nota hjálm og stilla hann rétt.
- Nota hlífar á hné, úlnlið og olnboga.
- Hafa handfangið stillt í olnbogahæð. Ef það er hærra eða lægra eru meiri líkur á að dottið sé á það.
- Stór og mjúk dekk auka stöðugleika og minnka líkur á því að misfellur eða litlir steinar hafi áhrif á hann.
- Ekki vera þar sem sandur er. Hann getur skemmt legur og eykur líkur á að dottið sé.
Rafmagnshlaupahjól
Samkvæmt umferðarlögum er ekkert aldurstakmark á rafmagnshlaupahjólum. Þó er mjög mikilvægt að fara eftir viðmiðum og leiðbeiningum frá framleiðanda. Þar getur aldurstakmark verið mismunandi eftir hámarkshraða hjóls, t.d. átta ár ef hámarkshraði er 12 km/klst. 14, 16 eða 18 ára ef hámarkshraði 25 km/klst. eða aldurstakmark út frá hæð notanda. Ekki er víst að allir foreldrar átti sig á þessum viðmiðum þar sem sjá má krakkar allt niður í átta ára, á hjólum með hámarkshraða 25 km/klst og jafnvel á hjólum sem búið er að stilla þannig að þau komast mun hraðar.
Hámarkshraði hlaupahjóla
Hámarkshraði rafmagnshlaupahjóla er mismunandi eftir tegundum en hámarkshraði getur verið frá sex km/klst. Hér á landi er leyfilegt að vera á hjóli sem kemst allt að 25 km/klst. en ef hjólið fer hraðar verður það að vera skráningarskylt, á númeri, tryggt, með stefnuljós og þess háttar. Mikilvægt er að foreldrar séu meðvitaðir um að til eru öpp þar sem hægt er að hækka hámarkshraða umfram 25 km/klst. eða fjarlægja innsigli sem eykur hraðann. Aldrei má gleymast að eftir því sem hraðar er farið, þeim mun meiri hætta er á að alvarlegum áverkum ef slys verður. Tryggingar bæta ekki á slys þar sem hraði var meiri en 25 km/klst.
Mikilvægt að hafa fulla athygli
Á rafmagnshlaupahjóli á að vera á stígum og gangstéttum en ekki götunni. Þar ber að víkja fyrir gangandi, halda sig hægra megin og láta vita af sér með léttri hringingu á bjöllu. Gera þarf ráð fyrir því að aðrir í umhverfinu sjái mann ekki og geri ekki endilega það sem maður á von á. Í þeim aðstæðum er mikilvægt að hafa fulla athygli og vera á hæfilegum hraða.
Notum hjálminn
Allir ættu að hafa hjálm á hjólinu. Hjálmurinn þarf að vera í lagi og rétt stilltur. Annars veitir hann falska vörn.
Stýrið rétt stillt
Framleiðendur eru með leiðbeiningar meðal annars um umgengni, stillingar, hleðslu, öryggisbúnað, notkun og viðhald. Mikilvægt er að fara yfir leiðbeiningar áður en byrjað er að nota hjólið til þess að auka öryggi sitt og líftíma hjóls. Til að mynda má sjá mörg börn með stýri hlaupahjólsins alltof hátt stillt sem dregur úr stjórn þeirra á hjólinu og eykur líkur á að stýrið fari í andlit, háls og brjóstkassa ef þau detta.
Er hjólið tryggt?
Þjófnaður og slys á rafmagnshlaupahjóli er tryggt í gegnum F plús 2, 3 og 4 svo fremur sem hjólið fari ekki hraðar en 25 km/klst. Innbúskaskó tekur síðan á tjónum sem verða á hjólinu sjálfu.
Línuskautar
Mikilvægt er að foreldrar fylgi börnum sínum vel eftir meðan þau eru að ná færni á línuskautum. Þau þurfa að vera komin með gott jafnvægi og ná að stoppa áður en sleppt er af þeim hendinni.
Nokkur öryggisatriði:
- Nota hjálm og stilla hann rétt.
- Nota hlífar á hné, úlnlið og olnboga
- Bleyta og sandur á stígum getur aukið líkur á að einstaklingur missir jafnvægi ásamt því að sandur getur farið illa með legur í hjólum.