Hoppa yfir valmynd
Forvarnir

Flugeldar

Flug­eld­ar eru ekki hættu­laus­ir og um hver ára­mót verða slys af völd­um þeirra og brun­ar þar al­geng­ast­ir. Flest­ir slasast á hönd­um en augná­verkar eru fátíðari en áður var sem má m.a. þakka notk­un hlífðargler­augna. Al­geng­asta or­sök flug­elda­slysa er vangá og/​eða van­kunn­átta, þar sem ekki er farið eft­ir leiðbein­ing­um. Flest­ir slasast um ára­mót­in sjálf en al­var­leg­ustu slys­in verða oft dag­ana á und­an eða fyrstu dag­ana á nýju ári og þá helst hjá ung­lings­strák­um sem eru að fikta með flug­elda, taka þá í sund­ur og safna púðri sam­an. Búa til sín­ar eig­in sprengj­ur og breyta með því eig­in­leik­um flug­eld­anna.

Al­menn­ar leiðbein­ing­ar

  • Passa þarf börnin vel, þau þekkja ekki hætturnar eins vel og fullorðnir.
  • Börn eiga ekki að umgangast flugelda og fylgihluti nema undir eftirliti fullorðinna.
  • 12 ára og yngri mega ekki kaupa neinar flugeldavörur og mjög takmarkað er hvað 12 til 16 ára mega kaupa. Eldri hópurinn má kaupa vörur sem ekki eru nein aldurstakmörk á, t.d. þær sem ætlaðar eru til notkunar innanhúss og nota má allan ársins hring.
  • Flugeldavörur eru ekki leikföng og ekki má nota þær í hrekki. Slys hafa hlotist af slíku t.d. varanlegur heyrnarskaði.
  • Ekki má vera með flugeldavörur á brennu. Jafn saklaus hlutur og blys, getur valdið slysi þar vegna þess hve margt er um manninn.
  • Áfengi og flugeldar fara aldrei saman. Margir virða þetta ekki og hafa einkum karlmenn á besta aldri slasað sig af þessum sökum.
  • Flugelda á að geyma á þurrum stað, þar sem börn ná ekki til. Ekki er mælt með að geyma þá milli ára.
  • Lesið vel allar leiðbeiningar sem fylgja flugeldum áður en skotið er upp.
  • Hlífðargleraugu eiga allir að nota, sama hvort þeir eru að skjóta upp eða bara að horfa á.
  • Hendur þeirra sem skjóta upp eða eru með handblys eru best varðar með skinn- eða ullarhönskum.
  • Þegar skotið er upp á að geyma flugeldana fjarri þeim stað sem skotið er upp á.
  • Aldrei geyma flugeldavörur í vasa, ekki einu sinni eldspýturnar. Nokkur brunaslys hafa t.d. orðið af völdum rokeldspýtustokks í vasa.
  • Skjótið upp á opnu svæði í a.m.k. 20 m fjarlægð frá húsum, bílum og fólki og látið þá sem fylgjast með standa vindmegin við skotstað.
  • Aldrei má kveikja í flugeldum sem haldið er á, það má eingöngu með sérmerkt handblys.
  • Rakettur verða að vera á traustri undirstöðu þegar þeim er skotið upp.
  • Stöðug undirstaða er nauðsynleg fyrir standblys og skotkökur og þau þurfa mikið rými.
  • Aldrei má halla sér yfir vöru þegar kveikt er í. Tendra skal á kveiknum með útréttri hendi og víkja strax frá.
  • Ef flugeldur springur ekki skal ekki nálgast hann í nokkrar mínútur þar sem hætta er á að hann rjúki allt í einu upp. Ekki reyna að kveikja aftur í heldur hellið vatni yfir hann.
  • Brunasár á að kæla strax með 15-17°C vatni.

Fikt með flug­elda­vör­ur

Fikt með flug­elda er alltof al­gengt. Að baki hverj­um flug­eld liggja ít­ar­leg­ar próf­an­ir og rann­sókn­ir sem tryggja að hann sé sem ör­ugg­ast­ur. Ef eig­in­leik­un­um er breytt er eng­an veg­inn hægt að vita hvernig flug­eld­ur­inn spring­ur, hversu hratt það ger­ist eða hver kraft­ur­inn verður. Enda verða áverk­ar í and­liti og á hönd­um iðulega þegar sprengi­efnið spring­ur áður en viðkom­andi tekst að koma sér í ör­ugga fjar­lægð frá skotstað. Mik­il­vægt er að for­eldr­ar séu meðvitaðir um hvað börn þeirra eru að gera á þess­um árs­tíma og leyfi þeim ekki að meðhöndla flug­elda og fylgi­hluti án eft­ir­lits. Í mynd­band­inu Ekk­ert fikt er höfðað til þessa hóps.

Dýr og flug­eld­ar

Mik­il­vægt er að huga að dýr­um í kring­um ára­mót­in þar sem þau hræðast oft hljóðin og ljós­in sem koma frá flug­eld­un­um. Gott er að halda þeim innandyra ef kostur er, birgja glugga og hafa tónlist á.

Hiti sjóðandi vatns er 100°C en þegar flug­eld­um er skotið upp gefa þeir frá sér hita á bil­inu 800 til 1200°C. Leiðbein­ing­arn­ar á flug­eld­um taka mið af þess­ari hættu og ef ekki er farið eft­ir þeim aukast lík­ur á slys­um til muna.